Κάθε πολιτισμός τείνει στη δημιουργία ενός κλίματος συγκίνησης, πρόσφορης στην αναζήτηση και την πραγματοποίηση του ωραίου σε όλους τους τομείς της ζωής και ειδικότερα στην τέχνη. Δεν μπορεί να εξηγηθεί ο πολιτισμός από εξωτερικά προς τον άνθρωπο γνωρίσματα, αλλά από τους ανθρώπους αυτούς καθ’ εαυτούς, από την υπόστασή τους, την πνευματική τους καλλιέργεια, την αέναη τάση τους για την απόκτηση νέων γνώσεων και ιδιαίτερα από την κλίση τους προς την τέχνη και όλες τις εκδηλώσεις της. Η αδιάκοπη αυτή κίνηση, η πνευματική ανησυχία, η έφεση για την πρόοδο, είναι τα σημεία εκείνα που αποδεικνύουν ότι ένας πολιτισμός αποφεύγει τη στασιμότητα.

Κι ενώ όλα αυτά αποτελούν μια κατάσταση, είναι ταυτόχρονα και δημιουργία, ένα διαρκές «γίγνεσθαι», όπου συνυπάρχουν αρμονικά η διάνοια και το συναίσθημα. Η αισθητική αξία που πραγματοποιείται μεταμορφώνει το συναίσθημα σε πνευματική χαρά. Η πρώτη παράσταση που σχηματίζεται στη συνείδηση μετατρέπεται σε μια συγκίνηση ανώτερη, την αισθητική συγκίνηση, η οποία, πλέον, εξαγνίζει το συναίσθημα και το πνευματοποιεί.

Αλλά η τέχνη δεν περιορίζεται να εκφράσει μόνον τις πνευματικές εκδηλώσεις ενός ατόμου ή μιας εποχής ή τις μεγάλες μορφές της συναισθηματικότητας. Επίσης, δεν εξηγεί μόνο το ιδιαίτερο κλίμα που περιβάλλει μια κοινωνία σε ορισμένες στιγμές υψηλού πολιτισμού της. Πέρα από αυτά, η τέχνη είναι μια αυτόνομη ενέργεια που ανυψώνει τον άνθρωπο στη δημιουργία. Ο καλλιτέχνης μεταπλάθει την πραγματικότητα, τη φύση, τη ζωή.

Γίνεται δημιουργός. Κατασκευάζει από την άμορφη ύλη έναν καινούριο κόσμο από ιδέες, μορφές και σχήματα και με τη δημιουργική δράση του, θέτει σε λειτουργία όχι μέρος των δυνάμεων της ψυχής του, αλλά την ψυχή του ολόκληρη.

Με τον τρόπο αυτό, διαμέσου της τέχνης, επιτυγχάνεται η εναρμόνιση του συναισθήματος, η ενεργητική, δηλαδή, πληρότητα του ανθρώπου.

Και ενώ το καλλιτέχνημα υποδηλώνει την πληρότητα του δημιουργού του, αποκτά συγχρόνως μια οργανική αυτοτέλεια που παρέχει την αξία επιτεύγματος μοναδικού και ανεπανάληπτου. Περικλείει την αισθητή ωραιότητα συνυφασμένη με τη ζωή του πνεύματος, περιέχει το άπειρο στο περατωμένο και η αισθητική θέαση αποκαλύπτει την αξία του.

Έτσι, η δημιουργική δύναμη της συνείδησης έχει πραγματοποιηθεί με την τέχνη, χάρη στην οποία οδηγείται ο άνθρωπος στη σφαίρα του πνεύματος. Στη σφαίρα των αξιών και του πολιτισμού.

Δημήτρης Α. Δημητριάδης

****

Μπορείτε να παρουσιάσετε το κείμενό σας (διήγημα, ιστορία, ελεύθερο κείμενο) μέσω της μόνιμης στήλης ''Κειμενογράφος''.

Στέλνετε με e-mail το δικό σας κείμενο στο asmhnio@gmail.com.